روش اجرایی واکنش در شرایط اضطراری
1- هدف:
هدف از تدوين اين روش اجرایی تعيين چگونگی شناسايی و مقابله با وضعيت های اضطراری برای پيشگيری و كاهش پيامدهای زيست محيطی، ايمنی و بهداشتی مرتبط با آن می باشد.
دامنه كاربرد:
اين روش اجرايی كليه شرايط اضطراری مرتبط با فعاليت های شركت ………… را در بر می گيرد.
- اين روش اجرايی بند 8-2 از استاندارد ISO 14001:2015 را پوشش مي دهد .
- این روش اجرایی بند 8-2 از استاندارد ISO 45001:2018 را پوشش می دهد .
تعاريف:
شرايط اضطراری:
هر وضعيتی كه به طور اضطراری سازمان را از نظر ايمنی، بهداشت و محيط زيست به خطر بياندازد مانند هر نوع وضعيتی كه باعث بروز بيماری ها، جراحات، آتش سوزی و حوادث می شود و همچنين منجر به آلودگی هوا، خاك، آب و يا تخريب غير قابل جبران در محيط زيست گردد.
شرايطی است که در اثر آن افراد يا تاسيسات در معرض خطر جدی قرار می گيرند. اين شرايط اغلب در اثر نقص دستگاه ها و يا خطاهای انسانی بوقوع می پيوندد. همچنين سبب بروز آن ممکن است بلايای طبيعی باشد. هر نوع آتش سوزی، انفجار، ريزش و نشت مواد شيميايی و سمی و خطرناک، ريزش آوار، حوادث گروهی، حوادث دستگاهی، زلزله، سيل و … شرايط اضطراری محسوب می شوند.
بحران : حوادث كه در اثر رخدادها و عملكردهای طبيعی يا انسانی به طور ناخواسته بوجود می آيند و سختی را به يك مجموعه يا جامعه انسانی تحميل می كند.
موقعيت يا شرايطی كه نياز به كمكهای خارجی نباشد شرايط اضطراری و موقعيت يا شرايطی كه نياز به كمكهای خارجی باشد بحران ناميده می شوند.
عمليات:
هرگونه واکنش جهت کنترل شرايط اضطراری يا برگزاری مانورهای محيط زيست و ايمنی و بهداشت عمليات نام دارد.
تيم کنترل بحران:
هرگونه کمک هاي اوليه و امداد رسانی و عمليات های اطفاء حريق يا کنترل بحران منحصرا” بر عهده افرادی خواهد بود که قبلا” تحت عنوان اعضای تيم کنترل بحران آموزش های لازم را کسب کرده اند و کليه شرايط جسمی و روحی با نظر فرمانده عمليات را داشته باشد و به صورت دايمی موظف به واكنش در شرايط بوجود آمده می باشند.
تيم کنترل بحران در تمامی نقاط مسئول سازماندهی و تنظيم امور خواهد بود و در زمان اجرای عمليات توسط اعضاي تيم کنترل بحران، ساير پرسنل در امور دخالتی نخواهند نمود مگر آن که فرمانده عمليات مستقيما” از فرد بخصوصی در خواست کار مشخصی را نمايد. برای کنترل بحران‌ها درتمامی شيفتهای كاری تيم کنترل بحران تشکيل يافته است.اتمام تجمع و بازگشت به حالت عادي با نظر فرمانده عمليات خواهد بود.
نقاط ملاقات يا محل های تجمع ايمن:
عبارت است از مکان های امنی که در شرايط اضطراری افراد پس از خروج در آن نقطه تجمع خواهند نمود. اين محل ها توسط تابلوهايی با عنوان محل تجمع ايمن مشخص شده اند. اين محل ها بايستی توسط مسئول ايمنی مشخص گردد.
خروج اضطراری:
منظور از خروج اضطراری دور شدن از کانون خطر، از طريق مسير های فرار و خروج از اماکن در هنگام بروز خطر می باشد. به عبارت ديگر وقتی وضعيت اضطراری بوجود آمد، بايد هر فردی بتواند در کوتاهترين زمان با دور شدن از محل خطر به محل امن برود. پس از اعلام وضعيت اضطراری، کليه پرسنل موظفند با رعايت نظم و انضباط و با حفظ خونسردی از مسيرهای تعيين شده جهت خروج اضطراری اقدام به ترک اماکن و تجمع در نقاط ملاقات (محل های تجمع ايمن) نمايند.
مسئولين تيم کنترل بحران:
- فرمانده عمليات
- جانشين فرمانده عمليات
- تيم امداد
- تيم تخليه
- تيم تامين
- تيم مقابله با حریق
مانور:
عبارت است از شبیه سازی شرایط اضطراری، با هدفِ پیاده سـازی برنامـه هـای مـدیریت شـرایط اضـطرار، آزمـودن و آموختن شیوه های مقابله با بحرانهای ناشی از وقوع حواد بالقوه، سنجش میزان عملکرد ساختار سـازمانی مـرتبط، تمرین آموزش ها و چگونگی استفاده از ابزار و تجهیزات و همچنین ارزیابی عملکردها در شرایط اضطرار.
-انواع مانور:
مانور دور میزی (ستادی) : فعالیتی است که طی آن سناریوهای تدوین شده توسط متولیان سازمان یا سازمانهـای درگیـر، جهـت ایجـاد تفـاه ذهنی و به صورت دورِمیزی مورد بررسی قرارگرفته و ضمن تحلیل نقاط ضعف و قوت داخلی و فرصتهـا و تهدیـدهای خارجی؛ برنامه ریزی عملیاتی در راستای انجام مانور عملیاتی صورت میگیرد.
مانور عملیاتی: عبارت است از برنامه ریزی و اجرای عملی سناریوهای تدوین شده با شبیه سـازی رویـدادهای شـرایط اضـطرار، انجـام اقدامات متناظر رویدادها و ارزیابی ظرفیتهای مدیریتی، فعالیتهای صورت گرفته، میزان دستیابی به اهـداف مـورد نظر سناریو و …
– سطح مانور
به منظور تعیین چرخه تصویب سناریو و صدور مجوز برگزاری، مانورها برحسب میزان گستردگی به سه سطح کلی بـه شرح ذیل تقسیم میگردند:
سطح یک: در این نوع مانور، شرکت حادثه دیده (برگزارکننده مانور) برای مقابله با حادثه فرضی نیازمند اسـتفاده از تجهیـزات و منابع شرکتها و سازمانهای استانهای معین میباشد. مانورهای سطح یک برحسب نقش شرکتهای درگیر به دو بخش تقسیم میشوند:
شرکت حادثه دیده (یاریجو): در این بخش، شرکت برگزارکننده مانور ملزم به تعیین وظایف کارکنان خود و نیز کارکنان درگیر مانور از شرکتهای ذیربط استانهای معین میباشد.
شرکت معین (یاری رسان): در این بخش، شرکتهای معین ملزم به آموزش و اجرای وظایف تعیین شده توسط شـرکت حادثـه دیـده میباشند.
سطح دو: در این نوع مانور شرکت حادثه دیده (برگزارکننده مانور) برای مقابله با حادثه فرضی نیازمنـد اسـتفاده از تجهیـزات و منابع سایر شرکتها و سازمانها در محدوده استان خود میباشد.
سطح سه: در این نوع مانور شرکت با استفاده از تجهیزات و منابع موجود (داخل شرکت) قادر به مقابله با حادثه فرضی میباشد.
سناریو:
متنی است که در آن وقایعی توصیف میگردد که مبین وضعیت شرایط اضطراری اسـت ، تهدیـد آن در آینـده مـورد انتظار بوده و میتواند باع اختلال در امور روزمره و استمرار خدمات رسانی شده و یا سلامت افـراد و سیسـتم هـای تاثیر پذیر را به خطر اندازد. سناریو مانند یک فیلم نامه، کلیه اقدامات شرایط اضطراری ناشی از یک تهدید را بر حسب مکان، زمان، افراد مسئول، افراد اقدام کننده، ابزارهای مورد استفاده، نوع عملکرد افراد و ابزارهـا، ارتباطـات و … بـه منظـور رسـیدن بـه اهـداف سناریو بیان می کند.
4- شرح عمليات:
4-1- شناسایی و به روز رسانی وضعيت های اضطراری و کانون های خطر:
4-1-1- شناسايی وضعيت های اضطراری در واحدها و کانون های خطر در سطح شركت و فعاليت های مختلف سازمان توسط مسئول ايمنی و بهداشت و مسئول محيط زيست صورت گرفته و در نقشه جانمايی محل تجمع ايمن و کانون های خطر ثبت ميگردد. همچنين اين بازنگری در مواقعی كه فعاليت يا واحد جديدی به سيستم اضافه می گردد يا يك وضعيت اضطراری (حادثه) بوجود می آيد انجام می گردد.
جهت دریافت متن کامل روش اجرایی واکنش در شرایط اضطراری و اخذ مشاور در پیاده سازی، استقرار، حفظ و نگهداری سیستم های مدیریتی سازمان خود، با ما در ارتباط باشید.
