حادثه ساز ترین عملیات در صنعت ساخت و ساز بلاشک عملیات کار در ارتفاع می باشد که بدون رعایت ایمنی کار در ارتفاع خسارات جبران ناپذیری به جای می گذارد. آشنایی با این اصول ایمنی برای صاحبان مشاغلی که در ارتفاعات فعالیت دارند و اشخاص مشغول به کار در این فضاها ضروری است.
کار در ارتفاع نیاز به دقت نظر بسیار بالاتری نسبت به کاربر سطح زمین و یا نقاط ایمن دارد.
تعاریف:
خطر:
خطر در محیط کار به موقعیتی گفته می‌شود که به طور بالقوه مستعد صدمه به افراد، آسیب‌رسانی به تجهیزات، از بین بردن مواد یا کم شدن کارآیی در انجام یک عمل از پیش تعیین‌شده باشد. به عبارت دیگر، خطر شرایطی است که تماس نامطلوب با یک منبع انرژی را فراهم میکند. خطرات در محل کار ممکن است شامل ماشین‌آلات پرسروصدا، لیفتراک متحرک، مواد شیمیایی، برق، کار در ارتفاعات، یک کار تکراری یا رفتار نامناسب باشد که بر ایمنی و سلامت نیروی کار تأثیر منفی می‌گذارد.
کار در ارتفاع :
در استاندارد OSHA گفته شده که کار در ارتفاع به هر کاری گفته می شود که در آن فرد ممکن است به طور بالقوه سقوط کند و به خود آسیب برساند، افتادن از ارتفاع، لبه سقف، افتادن در چاه، کار در یک اسکله باری و … را می توان نام برد. هر کاری که در آن در ارتفاع بالای ۴ فوت فعالیت داشته باشید، باید نکات ایمنی مخصوص به این نوع فعالیت را رعایت کنند.
مفهوم ارتفاع:
هر زمان که احتمال سقوط بیش از 3 متر باشد، میبایست از سیستمهای مهارکننده ایمنی در ارتفاع استفاده کرد. این ارتفاع امکان دارد از سطح زمین بالاتر و یا در عمق مانند چاه باشد.
عامل کار در ارتفاع:
فردی است که آموزش های متناسب با نوع کار در ارتفاع را متناسب با شرایط گذرانده و از مراجع آموزشی گواهینامه اخذ نموده و قادر به انجام کار به صورت ایمن می باشد.
سطح مبنا:
اولین سطح زیرین جایگاه کار یا سکوی کار در ارتفاع که به صورت ایمن گسترش یافته است.
حفاظت از سقوط:
مجوعه تدابیر و اقداماتی است که به منظور پیشگیری از سقوط یا کاهش عوارض و صدمات ناشی از آن انجام می شود.
فاصله ایمن:
حداقل فاصله ای است که برای جلوگیری از برخورد فرد هنگام سقوط با سطح مبنا مورد استفاده قرار می گیرد.
کمربند ایمنی:
وسیله ای است از جنس الیاف طبیعی یا مصنوعی با ترکیبات پلیمری که ناحیه کمر را می پوشاند.
حمایل بند کامل بدن(هارنس):
پوششی از جنس الیاف با ترکیبات پلیمری و مقاوم می باشد. عموما از انتهای بالای ران تا روی سطح کتف را پوشانده و توسط قلاب هایی که به روی آن متصل است، فرد را به سایر تجهیزات سامانه های کار در ارتفاع وصل می کند.
طناب ایمنی:
طنابی از نوع تکیه گاهی است که در زمان سرخوردن عامل کار در ارتفاع، فرد را در حین سقوط متوقف می نماید.
دسترسی با طناب:
این روش شامل 2 سامانه ایمن مجزا میباشد. یکی به عنوان طناب دسترسی و دیگری به عنوان طناب پشتیبان عمل میکند.
ایمنی:
مجموعه تدابیر، اصول و مقرراتی که انسان و سرمایه را در مقابل خطرات، به نحو موثری حفظ و نگهداری نماید و خطرات را به ميزانی کمتر از حد عملی کاهش دهد.
روشهای ایمنی کار در ارتفاع:
- سامانه محدود کننده:
سامانه ای که از قرارگیری فرد در وضعیت سقوط جلوگیری می کند. به 2 شکل عمومی نظیر نرده حفاظتی و فردی شامل نقطه اتصال، لنیارد و کمربند حمایل بند کامل بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
- سامانه متوقف کننده:
سامانهای که با استفاده از تجهیزات مناسب، در صورت سقوط، با جذب انرژی ناشی از سقوط باعث کاهش شدت صدمات و جراحات می شود. به 2 شکل فردی شامل کمربند حمایل بند کامل بدن، طناب ایمنی و نظایر آنها و عمومی مانند تور ایمنی استفاده می شود.
تصویب نهایی قانون OSHA برای استفاده از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع روی سطوح عملیاتی:
طی این قانون، استانداردهای مربوط به کار روی سطوحی که نیازمند راه رفتن و کار کردن است و در آن کارگر با مخاطراتی همچون لغزش، سرخوردگی و سقوط مواجه است، را به روزرسانی کرده است.
این قانون استانداردهای وسایل حفاظت فردی برای سیستم های حفاظتی در برابر سقوط را نیز در بر می گیرد.
این مقررات حفاظت محیط کار در برابر آن خطرات، به ویژه خطرات سقوط که یک علت مهم منجر به فوت یا آسیب به کارگران است را افزایش می دهد.
OSHA بر این باور است که پیشرفت های تکنولوژی و انعطاف پذیری بیشتر، فوت و جراحت ناشی از سقوط در میان کارگران کاهش خواهد داد.
بر اساس تخمین OSHA این استاندارد سالیانه حداقل از مرگ 29 کارگر و بیش از 5842 جراحت جلوگیری خواهدکرد. این قانون از 17 ژانویه سال 2017 در ایالت متحده اجرایی شده و حدود 112 میلیون کارگر را در 7 میلیون کارگاه پوشش خواهد داد.
این قانون به کارفرمایان امکان می دهد تا سیستم های حفاظتی در برابر سقوط را که برای آنها از بهترین کارایی برخوردار است، انتخاب و در اختیار نیروی انسانی خود قرار دهند.
در فرآیند ایمن سازی عملیات کار در ارتفاع 3 مرحله وجود دارد:
1-پرهیز از کار در ارتفاع و یا انجام بخشهایی از آن در سطح زمین در شرایطی که این امکان وجود داشته باشد.
2-استفاده از روش ها و تجهیزاتی که خطر سقوط افراد در حین کار را از بین ببرد، در صورتی که الزاما کار می بایست در ارتفاع انجام گیرد.
3-استفاده از روش ها و تجهیزاتی که ارتفاع سقوط و شدت صدمات ناشی از سقوط را کاهش دهد در شزایطی که امکان از بین بردن خطر سقوط وجود نداشته باشد.
آمار سقوط:
بام:37%
داربست:20%
نردبان:15%
سازه های فلزی:9%
سطوح هم سطح و غیر هم سطح:4%
سایر:15%
