برچسب های کالیبراسیون به‌منظور شناسایی وضعیت کالیبراسیون تجهیز اندازه‌گیری و قابلیت ردیابی آن به سوابق کالیبراسیون یا تصدیق آن استفاده می‌شود
در این مقاله ویژگی‌های برچسب ابزار اندازه‌گیری و انواع برچسب کالیبراسیون تشریح شده است.
هدف نهایی کالیبراسیون قابلیت ردیابی Traceability ابزار اندازه‌گیری به استانداردهای ملی و بین‌المللی است. بنابراین جهت اعمال قابلیت ردیابی ابزار و تجهیزات از برچسب‌های کالیبراسیون استفاده می‌شود.
برچسب قطعه کاغذ یا هر جنس دیگری که اطلاعاتی بر روی آن درج می‌گردد و روی دستگاه نصب می‌شود و یا در صورت عدم امکان نصب بطور مجزا همراه دستگاه ارائه می‌گردد.
برچسب کالیبراسیون چیست؟
برچسبی که پس از کالیبراسیون یا تصدیق ابزار اندازه‌گیری صادر و بر روی ابزار یا جعبه آن نصب می‌شود.
ویژگی‌های برچسب کالیبراسیون
ویژگی‌هایی که برای برچسب‌هابی کالیبراسیون در نظر گرفته می‌شود شامل موارد زیر است :
الف : ابعاد
نصب برچسب روی دستگاه نباید در عملکرد دستگاه تأثیر داشته باشد. برچسب باید مستطیلی شکل و به ابعاد چاپی 5/4*5/2 سانتی‌متر با رواداری 5± میلی‌متر باشد.
ب : جنس
برچسب باید از ماده‌ای ساخته شود که عملکرد دستگاه را تحت تأثیر قرار ندهد، مقاوم بوده و تا کالیبراسیون بعدی از بین نرود وباعث پخش شدن جوهر قلم نشود .
ج : مندرجات برچسب
موارد زیر باید کاملاً خوانا و واضح روی برچسب به ترتیب زیر نوشته شود:
در برچسب کالیبراسیون مراکز کالیبراسیون، نشان مؤسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران در گوشه سمت راست برچسب وشماره‌ی مجوز در زیر آن است.
نام یا نام اختصاری آزمایشگاه (شرکت) در بالای برچسب وکنار نشان مؤسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران،برای آزمایشگاههای کالیبراسیون مؤسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران بجای نام آزمایشگاه، عبارت “ مؤسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران ” درج شود
- مشخصه
- شماره‌گواهینامه
- تاریخ کالیبراسیون یا تصدیق
- تاریخ انقضاء اگر لازم باشد
گواهینامه کالیبراسیون یا برچسب کالیبراسیون نباید شامل هیچ‌گونه توصیه‌های در مورد فواصل زمانی کالیبراسیون‌ها باشد مگر اینکه در این زمینه با مشتری توافق شده باشد .این الزام ممکن است به موجب مقررات قانونی لغو شود.
توجه : مندرجات برچسب بنا به درخواست مشتری میتواند به زبان انگلیسی نوشته شود.
مندرجات باید دوام داشته و برای محافظت وجلوگیری از تغییر آن، می‌توان بعد از نوشتن از یک روکش شفاف استفاده نمود.
انواع برچسب های کالیبراسیون
برچسب NCR) No Calibration Required)
تجهیزاتی که اندازه‌گیری‌های کمی مهمی را انجام نمی دهند یا متعلقات تجهیزات دیگر هستند و یا فقط به عنوان اتصال دهنده کار می‌کنند، نیازمند کالیبراسیون نیستند. برای مثال گیرنده های RF قابل ردیابی به یک استاندارد فرکانس و بعضی از تجهیزات تست خودکار هستند.
برچسب (NPCR) No Periodic Calibration Required
این تجهیزات از تعیین و تنظیم فواصل کالیبراسیون مستثنی هستند اما در شروع استفاده نیازمند کالیبراسیون اولیه و تنظیم هستند بعضی از توجیهات برای تعیین اقلام این گروه به شرح زیر است:
-
- الف : تجهیز، اندازه‌گیری نمی‌کند و یا خروجی معلولی ندارد.
- ب : تجهیز، به عنوان وسیله انتقال کاربرد دارد و از مقدار اندازه‌گیری یا خروجی آن بطور صریح استفاده نمی‌شود.
- ج : تجهیز، اجزاء سیستم کالیبره شده یا متعلقات آن است.
برچسب CBU) Calibration Before Use)
تجهیزاتی که باید قبل از هر بار استفاده کالیبره شوند و نیازی به کالیبراسیون دوره‌ای ندارند. نظیر دستگاه PH متر
برچسب تایید
این برچسب روی کلیه تجهیزات کالیبره شده‌ای که در دامنه استاندارد خود قرار دارند نصب می‌شود. و معمولا سفیدرنگ هستند
برچسب های تایید مشروط
این برچسب روی وسایل اندازه‌گیری که کالیبره‌شده و نتایج حاصل از کالیبراسیون مطابق گواهینامه کالیبراسیون در بعضی نقاط خارج از محدوده مجاز است، نصب می‌شود. در استفاده از این تجهیز، باید گواهینامه کالیبراسیون در دسترس باشد.
تبصره : کپی گواهینامه کالیبراسیون این‌گونه تجهیزات باید به همراه دستگاه بوده و در دسترس کاربر قرار گیرد.
برچسب غیر فعال
این برچسب روی وسایل اندازه‌گیری که از کالیبره خارج شده است و یا در انبار نگهداری می‌شود نصب می‌شود.
استفاده از وسایل اندازه‌گیری با برچسب غیر فعال ممنوع است.
برچسب مهروموم
این برچسب جهت مهرو موم نمودن تجهیزات بکار می‌رود. این برچسب روی کاغذ شکننده چاپ می‌شود. لازم به ذکر است استفاده از این برچسب و یا استفاده از رنگ قرمز به منظور پلمپ کردن قسمت‌هایی از ابزار اندازه‌گیری صورت می‌گیرد تا اپراتور نتواند تنظیمات کارخانه‌ای دستگاه را تغییر دهد.
رنگ برچسب
برچسب‌ها باید دارای زمینه سفید باشند وبرای برچسب کالیبراسیون مشروط باید کلمه مشروط به رنگ زرد و با قلم درشت در وسط آن درج شود.
برای برچسب مردود شدن دستگاه ، باید کلمه مردود به رنگ قرمز وبا قلم درشت در وسط آن درج شود.
یادآوری -نوشتن کلمه های مردود و مشروط در وسط برچسب نباید مانع از خواندن مندرجات اصلی آن شود.
