مدیریت پسماند چیست؟
مدیریت پسماند به مجموعه اقدامات برنامه‌ریزی‌شده و منظم اطلاق می‌شود که به منظور جمع‌آوری، حمل و نقل، پردازش، بازیافت، و در نهایت دفع پسماندها انجام می‌گیرد. هدف از مدیریت پسماند کاهش تأثیرات منفی پسماندها بر محیط زیست و سلامت عمومی است. این فرایند شامل مراحل مختلفی است که به شرح زیر می‌باشد:
1. جمع‌آوری: جمع‌آوری پسماندها از منابع مختلف، از جمله منازل، صنایع، و مکان‌های عمومی.
2. حمل و نقل: انتقال پسماندها به مراکز پردازش یا دفع.
3. پردازش: شامل تفکیک، بازیافت و تبدیل پسماندها به مواد قابل استفاده مجدد یا انرژی.
4. بازیافت: فرآیندی که در آن مواد قابل بازیافت از پسماندها جدا شده و دوباره به چرخه تولید بازمی‌گردند.
5. دفع: شامل روش‌های نهایی مانند دفن بهداشتی، سوزاندن، یا استفاده از پسماندها به عنوان منبع انرژی.
مدیریت صحیح پسماند به پیشگیری از آلودگی، حفظ منابع طبیعی، و ایجاد محیطی سالم‌تر کمک می‌کند. در بسیاری از کشورها، قوانین و مقررات خاصی برای مدیریت پسماند وجود دارد که هدف آن ارتقاء آگاهی عمومی و ایجاد شیوه‌های پایدار است.
مدیریت پسماند بر اساس استاندارد سیستم مدیریت محیط زیست ISO14001
مدیریت پسماند در استاندارد مدیریت زیست‌محیطی ISO 14001 به عنوان بخشی از سیستم مدیریت محیط زیست (EMS) مورد توجه قرار می‌گیرد. هدف از این استاندارد، کمک به سازمان‌ها در شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌ها و فرآیندهایشان است.
مدیریت پسماند به عنوان یک جنبه کلیدی در این استاندارد به شمار می‌رود و شامل مراحل زیر می‌شود:
1. شناسایی پسماندها: سازمان باید انواع پسماندهایی که تولید می‌کند را شناسایی کند. این شامل پسماندهای خطرناک و غیر خطرناک است.
2. ارزیابی و طبقه‌بندی: شناسایی و ارزیابی خطرات مرتبط با پسماندها و تعیین نیازمندی‌های قانونی و مقرراتی.
3. کنترل و کاهش پسماند: توسعه و پیاده‌سازی تدابیر برای کاهش تولید پسماند از جمله بهینه‌سازی فرآیندها، بازیافت و استفاده مجدد از مواد.
4. آموزش و آگاهی: آموزش کارکنان در مورد اهمیت مدیریت پسماند و روش‌های مؤثر برای کاهش و مدیریت آن.
5. پیاده‌سازی و نظارت: توسعه رویه‌ها و اقدامات لازم برای به حداقل رساندن اثرات زیست‌محیطی و نظارت بر اجرای آن‌ها.
6. بازنگری و بهبود مستمر: ارزیابی منظم عملکرد مدیریت پسماند و شناسایی فرصت‌های بهبود.
استفاده از این استاندارد به سازمان‌ها کمک می‌کند تا اثرات منفی فعالیت‌هایشان را بر محیط زیست به حداقل برسانند و در عین حال به قوانین و مقررات محیط زیست پایبند باشند.
فایل آموزشی در این راستا توسط گروه مشاوران شرکت OSP جهت بهره برداری افراد مشتاق و جویای علم تهیه شده است.
