استراتژی “خرس عروسکی” (یا “خرس کوچولو”) در مدیریت تعارض، یکی از پنج سبک اصلی مدیریت تعارض است که بر گذشت، تطبیق و اولویت‌دهی به حفظ روابط تمرکز دارد. در این سبک، فرد از خواسته‌ها و منافع خود می‌گذرد تا نیازها و اهداف طرف مقابل را تأمین کند و هماهنگی را در تیم یا رابطه حفظ نماید. در ادامه، جزئیات این استراتژی را بر اساس منابع معتبر تحلیل می‌کنیم:
ماهیت استراتژی خرس عروسکی
اولویت اصلی: حفظ روابط و جلوگیری از تنش‌های بیشتر .
رفتار کلیدی: انفعال نسبی، تمایل به فدا کردن منافع شخصی برای رضایت دیگران .
نماد حیوانی: خرس عروسکی نشان‌دهنده‌ی نرم‌خویی و تمایل به “مراقبت از دیگران” است .
مزایا و معایب
مزایا
– تقویت همکاری: ایجاد فضای اعتماد و حسن‌نیت در تیم.
– کاهش فوری تنش: مناسب برای موقعیت‌هایی که آرامش فوری اولویت دارد (مثلاً بحران‌های ارتباطی).
– حفظ انسجام گروه: جلوگیری از تخریب روابط بلندمدت.
معایب:
– از دست دادن اعتبار: امکان سوءاستفاده دیگران از انعطاف‌پذیری فرد.
– انباشت نارضایتی: سرکوب خواسته‌های شخصی ممکن است به resentment منجر شود.
– عدم حل ریشه‌ای تعارض: مسائل اساسی نادیده گرفته می‌شوند و احتمال تکرار وجود دارد.
—
موارد کاربرد مؤثر
این استراتژی در شرایط زیر توصیه می‌شود:
1. موضوعات کم‌اهمیت: هنگامی که مسئله چندان حیاتی نیست (مثلاً تغییر جزئی در پروژه) .
2. نیاز به بازیابی آرامش: پس از تنش‌های شدید، برای کاهش اضطراب جمعی .
3. قدرت چانه‌زنی پایین: اگر طرف مقابل اختیار یا دانش بیشتری دارد (مثلاً تعارض با مدیر ارشد) .
4. حفظ روابط استراتژیک: در ارتباطات حیاتی که همکاری آینده مهم‌تر از “پیروزی” در تعارض است .
مثال عملی:
عضو تیم اصرار دارد گزارش را به شیوه‌ی خود ارائه دهد. اگر روش او خطای جدی ندارد، با پذیرش نظرش هماهنگی تیم حفظ می‌شود .
—
تفاوت با سایر استراتژی‌ها
– سبک جغد (مشارکتی):
– خرس عروسکی: یک‌طرفه به نفع دیگران می‌گذرد؛ جغد به دنبال **برد-برد** با گفت‌وگوی دوسویه است .
– سبک روباه (مصالحه):
– روباه هر دو طرف را وادار به گذشت می‌کند؛ خرس عروسکی **فقط از خود می‌گذرد** .
– سبک کوسه (رقابتی):
– کوسه برای منافع خود می‌جنگد؛ خرس عروسکی منافع خود را **قربانی** می‌کند .
✅ جمع‌بندی: چه زمانی مناسب است؟
استراتژی خرس عروسکی زمانی بهترین انتخاب است که:
– ارزش رابطه بالاتر از نتیجه تعارض باشد.
– زمان کافی برای حل مشارکتی وجود نداشته باشد.
– پایبندی به اخلاقیات (مانند فروتنی یا حمایت از ضعیف‌تر) اولویت داشته باشد .
نکته پایانی: این سبک نباید به‌عنوان “راه‌حل همیشگی” استفاده شود، بلکه ابزاری استراتژیک برای شرایط خاص است. برای تعارض‌های ساختاری، سبک‌های فعال‌تر مانند **مشارکت** یا **مصالحه** نتایج پایدارتری ایجاد می‌کنند .
