فرسودگی شغلی واکنشی به فشار شغلی طولانی‌مدت یا مزمن است و با سه بعد اصلی توصیف می‌شود: خستگی شدید، منفی‌بافی (حس همذات‌پنداری کمتر با شغل) و احساس افت در توانایی شغلی. به بیان ساده‌تر، اگر حس خستگی شدید دارید، از شغل‌تان متنفر شده‌اید و احساس کاهش توانایی در کارتان می کنید، نشانه‌هایی از فرسودگی شغلی را بروز می‌دهید.
تعدادی از رایج‌ترین نشانه‌های فرسودگی شغلی هستند:
بیگانگی نسبت به فعالیت‌های مرتبط با شغل: افرادی که فرسودگی شغلی را تجربه می‌کنند، شغل خود را به صورت فزاینده‌ای استرس‌زا و طاقت‌فرسا می‌بینند. آن‌ها ممکن است نسبت به شرایط کاری خود و افرادی که با آن‌ها کار می‌کنند بدبین شوند. همچنین احتمال دارد از نظر احساسی از کار خود فاصله گرفته و نسبت به آن بی حس و بی‌انگیزه شوند.
علائم فیزیکی: استرس مزمن امکان بروز علائم فیزیکی مانند سردرد و دل‌درد یا بیماری‌های مربوط به روده را به دنبال میآورد.
فرسودگی احساس: فرسودگی شغلی حس تهی شدن، کم آوردن و خستگی در افراد ایجاد می‌کند. افرادی که مبتلا به این عارضه می‌شوند، اغلب انرژی لازم برای انجام کارها را ندارند.
کاهش عملکرد: فرسودگی شغلی معمولاً روی فعالیت‌های روزمره در محل کار یا در منزل (برای کسانی که وظیفه اصلی‌شان شامل مراقبت از اعضای خانواده و رسیدگی به امور خانه است) تأثیر می‌گذارد. این افراد حسی منفی نسبت به وظایف دارند. آن‌ها در تمرکز دچار مشکل هستند و معمولاً خلاقیت خود را از دست می‌دهند.
عوامل پرخطری که منجر به فرسودگی شغلی می‌شود چیست ؟
شغل با فشار بالا همواره منجر به فرسودگی نمی‌شود. اگر فشار کاری به خوبی کنترل گردد، ممکن است هیچ اثر مخربی نداشته باشد.
اما بعضی افراد (مخصوصاً در مشاغل خاص) نسبت به دیگران بیشتر در معرض خطر هستند. گزارشی نشان داد ۴۴٪ پزشکان عمومی آن را تجربه کرده‌اند. حجم کاری بالا، افراد دارای ویژگی‌های شخصیتی و سبک زندگی خاص را بیشتر در خطر فرسودگی قرار می‌دهد.
البته تنها پزشکان نیستند که این عارضه را تجربه می‌کنند. کارکنان هر زمینه دیگری در هر سطحی، در معرض این خطر بالقوه قرار می‌گیرند. بنا به گزارشی که توسط گالوپ (Gallup) در سال ۲۰۱۸ تهیه شد، فرسودگی شغلی کارمندان 4 دلیل عمده دارد:
۱. فشار زمانی غیر معقول: کارمندانی که می‌گویند زمان کافی برای انجام کارشان دارند، ۷۰ درصد کمتر از دیگران احتمال دارد فرسودگی شغلی را تجربه کنند. افرادی که نمی‌توانند زمان بیشتری در اختیار داشته باشند، مانند پزشکان اورژانس و آتش‌نشانان، در خطر بالاتری از فرسودگی هستند.
۲. عدم ارتباطات و حمایت از طرف مدیر: حمایت مدیر سپری روانی در مقابل استرس ایجاد می‌کند. کارمندانی که حمایت کامل مدیر خود را احساس می‌کنند، ۷۰ درصد کمتر از دیگران ممکن است دچار این عارضه شوند.
۳. عدم شفافیت در وظیفه: تنها ۶۰ درصد از کارکنان می‌دانند دقیقاً چه انتظاری از آن‌ها می‌رود. هنگامی که انتظارات مدام در حال تغییر هستند، کارمندان ممکن است در تلاش برای درک اینکه چه کاری از آن‌ها انتظار می‌رود درمانده شوند.
۴. حجم کاری غیرقابل مدیریت: زمانی که حجم کاری غیرقابل مدیریت به نظر برسد، خوش‌بین‌ترین کارمندان نیز احساس نا امیدی می‌کنند. احساس از پا در آمدن می‌تواند به سرعت منجر به فرسودگی شغلی شود.
