اگر درباره ی هدف گذاری تحقیق کرده باشید، قطعا اسم اهداف SMART را شنیده اید. کلمه ی SMART به معنای هوشمند بودن می باشد، اما در اینجا به معنای لغوی کلمه ی smart اشاره نشده است و هرکدام از این حروف مخفف کلمه ی خاصی می باشد. به راستی که چه انتخاب کلمه ی هوشمندانه ای!!! در ادامه توضیح خواهیم داد که هر کدام از آنها به کدام ویژگی اهداف اشاره می کنند. لازم است که بدانید ممکن است برای هر حرف کلماتی دیگری نیز در مقالات مختلف در نظر گرفته شده باشد ولی در این مقاله به رایج ترین آنها خواهیم پرداخت:
Specific: معنای این کلمه “خاص” یا “مشخص بودن” می باشد. برای هدف گذاری باید به این نکته توجه داشته باشید که هدف شما خاص یا منحصر به فرد باشد. برای مثال این موضوع که میخواهم خانه بخرم نمی تواند هدف SMART به حساب بیاید، اگر این هدف را به صورت “میخواهم یک خانه ی 100 متری با دو اتاق خواب در محله ی هروی تهران خریداری نمایم” بیان نماییم، ویژگی خاص بودن را در بر میگیرد.
Measurable: این کلمه خاصیت “قابل اندازه گیری بودن” اهداف را بیان می کند. هدف شما باید قابل لمس و دارای کمیت باشد، مثلا افزایش درآمد 50 میلیونی، خرید دو ماشین و… میتواند مثال هایی برای این ویژگی اهداف باشد. دلیل اینکه اهداف را به صورت عددی بیان میکنیم این است که در هر مرحله از پیاده سازی بتوانیم میزان پیشرفت خود را محاسبه کنیم و برای رسیدن به آن تلاش کنیم.
Attainable یا Achievable: هر دوی این کلمات به معنی “قابل دسترسی” بودن می باشد و در واقع میزان واقع بین بودن شما را نیز بیان می کند. مقدار هدف تعیین شده ی شما باید قابلیت رسیدن به آن را نیز داشته باشد. مثلا تاسیس یک کارخانه در یک هفته قابل دستیابی نمی باشد. ممکن است که شما در زندگی خواهان بزرگترین و بهترین چیزها باشید، اما محدودیت ها موجود در زندگی هر انسانی ممکن است مانع از رسیدن به آن اهداف شود. در این روش هدف گذاری از خواسته های ایده آل گرایانه و زیاده خواهی استقبال چندانی نمی شود.
Relevant: به معنای مرتبط یا در ارتباط بودن می باشد. در واقع هدفی که شما برای کار یا زندگیتان تعیین میکنید باید با ارزش هایتان همخوانی داشته باشد. برای کسب و کارها نیز اهداف باید مطابق با چشم انداز تعریف شده ی سازمان باشد. البته لازم به ذکر است که ممکن است در مقالات دیگر برای حرف R کلمات دیگری نیز مانند reliable و reality و… تعریف شده باشد که ما به پر کاربردترین آن اشاره کردیم.
Time یا Time Bounded: این حرف نماینده ی زمان در تعیین اهداف می باشد. در واقع شما باید برای هدف خود ضرب العجل تعیین نمایید. شما میتوانید اهداف خود را به 3 دسته ی 6 ماهه، 1 ساله و یا 3 ساله تقسیم نمایید. هدف از این کار بررسی میزان پیشرفت امور می باشد.
خالی از لطف نیست که در این قسمت به یکی از قوانین پارکینسون نیز اشاره نماییم:
طبق این قانون «هر کار به اندازه زمانی که برای آن تخصیص داده شده طول می‌کشد.»
یعنی هر چقدر شما زمان بیشتری برای انجام کارهایتان داشته باشید، دیرتر آنرا انجام خواهید داد و کار را به زمان های پایانی موکول خواهید کرد.
