برای درک بهتر ایمنی در برابر پرتوها ابتدا لازم است تعریفی از پرتو ارائه شود.
پرتو ها شکلی از انرژی هستند که در خلاء یا ماده منتشر می شوند. پرتوها به دو دسته کلی تقسیم می شوند: پرتوهای يونيزان (يونساز) و پرتوهای غيريونيزان(غيريونساز) که هر یک دارای کاربردهای متفاوتی می باشند.
حفاظت انسان و محیط زیست در برابر اثرات زیانبار مواد پرتوزا دستگاه های پرتوساز از طریق وضع قوانین و مقررات مربوطه و همچنین کنترل و نظارت بر رعایت آنها علم فیزیک بهداشت نامیده می شود.
حفاظت در برابر اشعه در واقع حرفه ای است که انسان، محیط زیست و نسلهای آینده را در برابر اثرات بیولوژیکی پرتوها بر اساس اصول علمی تدوین شده در دانش فیزیک بهداشت بر عهد دارد.
با وجود این که کاربرد پرتوهای یون ساز در امور مختلف بسیار مفید و بعضا منحصر به فرد میباشد لیکن عدم رعایت نکات ایمنی میتواند خطرات جدی برای کارکنان، مردم، محیط زیست و حتی نسلهای آینده به همراه داشته باشد. خطرات بالقوه اینگونه پرتوها بلافاصله و پس از شناخت مواد پرتوزا در بیش از یکصد سال پیش کشف شده است.
با پیشرفت در زمینه شناسایی خطرات و توانایی در اندازه گیری پرتوهای یون ساز، رهنمودهای مربوطه در خصوص اقدامات حفاظتی رو به گسترش و توسعه نهاده به طوری کلی هدف از حفاظت در برابر اشعه استفاده از مزایای کاربرد پرتوها در زمینه گوناگون و کاهش هرچه بیشتر خطرات ناشی از اثرات آن بر روی کارکنان، مردم، محیط زیست و نسلهای آینده می باشد.
پس از کشف دستگاههای پرتوساز و مواد پرتوزا در حدود صد سال پیش همراه با گسترش کاربرد این دستگاهها و مواد، اثرات زیانبار پرتوهای یون ساز نیز شناسایی گردید و بررسی این اثرات بر روی انسان توسط کمیته ها و مجامع مختلف علمی و با پیشرفت علوم و تکنولوژی هسته ای روز به روز بیشتر مد نظر قرار گرفت. به طوری که یکی از مهمترین این مجامع یعنی کمیسیون بین المللی حفاظت در برابر اشعه در سال 1928 بدین منظور پایه ریزی گردید. با گذشت چند دهه رهنمودها و توصیه های این کمیسیون در سطح جهان جنبه قانونی به خود گرفت.
نهایتا بسیاری از کشورها به منظور حفاظت کارکنان، ایمنی در برابر پرتوها، مردم، محیط زیست و با عنایت به سیاستهای ملی خود رهنودها و پیشنهادات این کمیسیون و دیگر سازمان های بین الملی ر ا دنبال نمودند و در سطح ملی به آن جنبه قانونی دادند.
برای دریافت فایل ایمنی در برابر پرتوها از لینک زیر اقدام کنید.
